Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın korumalarının Washington ziyareti sırasında karıştıkları kavganın yankıları devam ediyor. Amerika’da Demokrat Parti’den bir milletvekili, Erdoğan’ın Washington ziyareti sırasında yaşanan kavga nedeniyle Lockheed Martin yapımı F-35 taarruz uçaklarının Türkiye’ye satışının engellenmesi için bir yasa değişikliği teklifi sundu. Teklif, Türkiye’nin ilk parti teslimatını 2018’de beklediği F-35 uçaklarının tedarik sürecini olumsuz yönde etkileyebilir.
Defense News’te yer alan habere göre yasa değişikliği teklifi, ‘Türk hükûmeti, protestocuları döven kişilerin soruşturulması ve kovuşturulmasına yardım etmediği müddetçe’, F-35lerin teslim edilmesini engellemeyi amaçlıyor. Diğer yandan Türkiye’nin, F-35 üretim programının önemli bir ortağı olması da, söz konusu değişikliğin kabul edilmesini zorlaştırıyor.
Teklif önümüzdeki hafta görüşülecek
Aynı zamanda Dışilişkiler Komitesi Üyesi olan David Cicilline, geçtiğimiz ay Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi’nden geçen ‘2018 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’na ilişkin bir değişiklik teklifi sundu. Temsilciler Meclisi’nin bu yasayla ilgili değişiklik tekliflerini önümüzdeki hafta görüşmesi bekleniyor.
Temsilciler Meclisi Hukuk Komitesi, Cuma sabahı itibarıyla 90’dan fazla değişiklik teklifi yapıldığını bildiridi. Bu tekliflerin, Temsilciler Meclisi tarafından dikkate alınıp alınmayacağı Çarşamba günü belli olacak. Değişiklik tekliflerinin yasalaşması için Senato onayı gerekiyor.
Bu değişiklik teklifleri, ABD ve Türkiye arasındaki ilişkilerin ne kadar karmaşık hale geldiğini de gösteriyor. Erdoğan, Suriye’de Kürt gruplara destek verdiği için Washington yönetimini eleştiriyor. Türkiye hakkında giderek otoriterleştiğine dair yaygın bir eleştiri olmasına rağmen, Trump yönetimi ise çoğunlukla Türkiye’yi öven açıklamalar yapıyor.
İlk teslimat 2018 yılında
Türkiye, 100’den fazla F-35A satın almayı planlıyor. Türkiye ilk F-35’lerini ise 2018 yılında teslim almayı umuyor. F-35 üretim programındaki diğer ortaklar gibi Türkiye’nin de endüstriyel alanda önemli bir rolü var. Türkiye’nin programda, diğer Avrupalı operastörlere de hizmet verecek olan motor bakım tesisi inşa etme sorumluluğu bulunuyor.
“Türkiye, korumaların soruşturulacağı güvencesini verene kadar teslimat engellensin”
Cicilline’nin teklif ettiği değişiklik, Türkiye, Başkan Donald Trump’a 16 Mayıs’taki koruma saldırısına katılan resmi yetkililerin soruşturulması ve kovuşturulması için güvence verene kadar uçakların tesliminin engellenmesini içeriyor.
Değişiklik teklifi yayınlanmadan önce tekliften haberdar olan Lockheed Martin şirketi gelişmeleri yakından takip ediyor. Şirketin Başkan Yardımcısı Orlando Carvalho Defense News’e yaptığı açıklamada, şirketin aksi belirtilene kadar programa sadık kalacağını söyledi.
F-35 programı nedir?
ABD tarafından koordine edilen F-35 Programı’nda toplamda 12 farklı ülke yer alıyor. Düşük görünürlük kabiliyeti, gelişmiş aviyonikler, üstün performanslı motor, ağ merkezli muharebe mimarisi gibi özellikleri nedeniyle beşinci nesil savaş uçağı olarak tanımlanan F-35’lerin geliştirilmesine ve üretimine katkıda bulunan 12 ülkeyi ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya, Güney Kore, İtalya, Danimarka, Hollanda, Japonya, Norveç, İsrail ve Türkiye oluşturuyor.
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 9 ülkenin ortak konsorsiyumu tarafından üretilen F-35 savaş uçaklarının 2018 yılına kadar ortaklara teslim edileceği bildirilirken, Türkiye’nin verdiği 107 adet F-35 savaş uçağı siparişinden ilk 2’sini 2017’de teslim alması bekleniyor.
