İspanya Devleti’nin yasa dışı olarak tanımladığı ve 1 Ekim’de düzenlenen referandumda bağımsızlık yanlısı ‘Evet’ oylarının yüzde 90 çıkmasının ve yükselen gerilimin ardından Katalonya yönetimi sonunda bağımsızlık ilan etti.

Peki Katalonya, bu durumda ne gibi bir yol haritası izlemeyi ve nasıl bir devlet kurmayı planlıyor?

Katalonya parlamentosunda yer alan Junts pel Sí (Evet için Birlikte) oluşumu ile Halk Birliği Adaylığı Partisi (CUP) beraber “yasal geçiş ve cumhuriyetin kurulması yasası”nı hazırlamıştı.
Ağustos ayının sonunda Katalan Parlamentosu’na sunulan tasarı 6 Eylül’de kabul edildi.

Böylece 89 madde ve üç düzenlemeden oluşan tasarının onaylanmasıyla birlikte 1 Ekim’de gerçekleştirilen referandumun kararı alındı.

Bu yasa aynı zamanda Katalonya’nın İspanya devletinden nasıl ayrılacağını ve yeni devletin nasıl kurulacağını içeriyor.

Yasaya göre, resmi sonuçların açıklanmasının ardından 48 saat içinde İspanya’dan ayrılık kararının açıklanması gerekiyordu.

Yasada, bağımsızlık kararının alınabilmesi için referandumda asgari bir katılım oranı ise yer almıyor.

AB’ye yeniden üyelik başvurusu yapması gerkiyor

Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, bağımsızlık referandumu öncesi hem İspanya Anayasa Mahkemesi’nin kararına hem de referandumdan çıkacak bağımsızlık yanlısı karara saygı duyacaklarını söylemişti.

Juncker, bağımsız bir Katalonya’nın ise AB’ye tekrar başvuruda bulunması gerektiğini aktarmıştı. Buna göre; İspanya’dan ayrılan Katalonya’nın AB üyesi olabilmesi için yeni bir başvuru yapması gerekiyor.

BBC Türkçe’nin derlemesine göre, İspanya anayasasını ihlal ettiği söylenen bu yasanın öne çıkan bazı başlıkları şunlar:

Yeni anayasanın hazırlanması

Yeni anayasasının katılımcı bir şekilde hazırlanması için altı ay boyunca toplumun farklı kesimlerinden görüşler alınacak.
Altı ayın ardından seçimler düzenlenerek Kurucu Meclis oluşturulacak.

Kurucu Meclis’in şimdiki Katalan Parlamentosu’nda olduğu gibi 135 üyeden oluşması bekleniyor.

Hazırlanan anayasanın kabul edilmesi için ilk oylamada üyelerin beşte üçünün, yoksa ikinci oylamada ise salt çoğunluğunun onay vermesi gerekiyor.

Anayasa meclisten geçtikten sonra referanduma götürülecek.

Katalonya’nın tarihi

Yasada, yeni devlet, “Katalonya, cumhuriyetle yönetilen demokratik ve sosyal bir hukuk devleti olacaktır” olarak tanımlanıyor.

Devletin başkanı

Kurucu Meclis seçimleri düzenlenene kadar Katalan hükümetinin başında bulunan Carles Puigdemont’ın devlet başkanı olması öngörülüyor.

Vatandaşlık

Yasada, bu bölgede yaşayanların mevcut vatandaşlıklarının iptal edilmesine dair herhangi bir düzenleme yer almıyor. Bu da, burada yaşayanların hem Katalonya hem de İspanya pasaportu taşımalarının önünü açıyor.

31 Ekim 2016 tarihinden itibaren iki yıl boyunca Katalonya’da yaşayan bütün İspanya vatandaşlarının yeni devletin vatandaşı olabileceği belirtiliyor.
Katalan hükümetinin İspanya devleti ile vatandaşlık meselesinin çözülmesi için masaya oturması öngörülüyor.

Resmi diller

Geçiş dönemi süresince Kurucu Meclis oluşturulana kadar şimdiki resmi diller olan İspanyolca, Katalanca ve Aranca’nın statülerini korumaları bekleniyor.

Siyasi af

Katalonya’nın eski başkanı Artur Mas gibi Katalonya bağımsızlığı adına yaptığı eylemlerden dolayı hüküm giyen her siyasinin affedileceği aktarılıyor.
Ancak CUP, yolsuzlukla ilgili davaların af kapsamında olmayacağını belirtiyor.

Silahlı kuvvetler

Ayrılık sürecinin başlamasıyla İspanya ordusunun Katalonya üzerinde bir hakimiyeti kalmayacak. Ancak bu yasaya göre ilk aşamada yeni silahlı güçlerin kurulması öngörülmüyor.
Ayrılıkla beraber Katalonya’nın sınırlarının Katalan hükümetinin kontrolüne geçmesi düşünülüyor.

Vergiler

Ayrılık ilan edilmesiyle İspanyol vergi kurumlarının Katalonya ile bir ilişiği kalmayacak.

Vergi yönetiminden sadece Katalonya ve yerel idare birimleri sorumlu olacak.

Katalonya hükümetinin altında yer alan mali işlerden sorumlu kurum, Maliye Bakanlığı’na dönüştürülecek.

Yargı sistemi

Katalonya’daki en yüksek yetkili mahkeme kurulacak devletin Yüksek Mahkemesi’ne dönüştürülecek.

Yasama, yürütme ve yargı olarak güçler ayrılığının korunacağı aktarılırken, direkt olarak yeni kurumlar oluşturmak yerine zaten Katalonya’da var olan kurumların niteliğinin değiştirileceği ifade ediliyor.