Suudi Arabistan’da aralarında prenslerin ve bakanların da bulunduğu çok sayıda kişi büyük yolsuzluk operasyonu kapsamında gözaltına aldı.
Buna paralel olarak bazı üst düzey devlet yöneticilerinin de görevlerine son verildi.
Operasyonla ilgili merak edilenleri derledik.
Operasyon hangi amaçla yapıldı?
BBC’nin aktardığına göre, operasyon, ülkenin veliaht prensi Muhammed bin Salman tarafından yolsuzlukla mücadele için kurulan komisyon tarafından yürütülüyor.
Resmi açıkalamalara göre hedef, yolsuzluklar.
Bununla birlikte, gözaltına alınan kişilere yönelik suçlamalar henüz açıklanmadı.
Suudi yayın kuruluşu Al Arabiya ise, 2009’da gerçekleşen Cidde su baskınları ve 2012’deki Mers virüsüyle ilgili yeni soruşturmalar açıldığını duyurdu.
Operasyonda kimler gözaltına alındı?
Bu konuda henüz resmi bir açıklama yapılmadı ancak Suudi Arabistan medyası ve uluslararası haber ajanslarının aktardığına göre gözaltına alınan onlarca kişi arasında 11 prens, dört bakan ve onlarca eski bakan bulunuyor.
Haber kuruluşlarının gözaltına alındığını bildirdiği bazı isimler şöyle:
Eski maliye bakanı, Aramco petrol şirketi yönetim kurulu üyesi İbrahim el-Assaf
Ekonomi Bakanı Adel Fakieh
Eski Riyad Valisi Presn Türki bin Abdullah
Kraliyet Mahkemesi eski başkanı Halid el-Tuvaiciti
Binladin inşaat şirketi başkanı Bakr bin Ladin
Ülkenin önde gelen işadamlarından, dünyanın en zengin insanları arasında yer alan Prens El Velid bin Talal de gözaltına alınanlar arasında yer alıyor.
Suudi haber ajansı SPA, Suudi Ulusal Muhafızları Bakanı Prens Miteb bin Abdullah ve Donanma Komutanı Amiral Abdullah bin Sultan bin Muhammed Al-Sultan’ın görevden alındığını bildirdi.
Gözaltına alınan işadamı Prens El Velid bin Talal kimdir?
Forbes dergisine göre Prens El Velid bin Talal, 17 milyar dolarlık bir servetin sahibi.
İşadamının sahibi olduğu Kingdom Holding ülkenin en büyük yatırım şirketlerinden.
Şirketin Twitter, Apple, Citigroup, Four Seasons otelleri zinciri ile Rupert Murdoch’ın sahibi olduğu News Corp’ta hisseleri bulunuyor.
Bin Talal, ABD’deki başkanlık yarışı sırasında Donald Trump için “Amerika’nın yüz karası” demişti.
Twitter mesajında Trump’a başkanlık yarışından çekilmesi çağrısında bulunmuştu.
Trump ise Prens’e “Budala” diye karşılık vermiş, onun ‘baba parasıyla Amerikalı siyasetçileri yönlendirmeye çalıştığını’ söylemiş ve “Ben seçilince böyle bir şey olmayacak” demişti.
Komitenin başındaki Muhammed bin Salman kimdir?
2015 yılına kadar, Muhammed bin Salman’ın adı Suudi Arabistan dışında pek bilinmiyordu.
2015 yılında babası, Salman bin Abdülaziz el Suud kral oldu. Bu tarihten sonra ise Prens, Suudi Arabistan’ın en etkili figürüne dönüşmeye başladı.
Geçen yıl, ülkenin ekonomik ve sosyal yapısını değiştirecek yeni bir program açıkladı.
Haziran ayında Suudi Arabistan Kralı, veliaht prensi olarak ileride tahta geçmesi beklenen yeğeni Muhammed bin Nayif’in yerine oğlunu getirdi.
Muhammed bin Salman, geçtiğimiz günlerde ülkesinin ‘ılımlı İslam’a geri döndüreceğini’ duyurdu.
Uzmanlar operasyonu nasıl yorumluyor?
Uzmanlar operasyonu ağırlıklı olarak, ülkenin veliaht prensi Muhammed bin Salman’ın siyasi kontrolünü artırma hamlesi olarak yorumluyor.
BBC’ye konuşan, London School of Economics’in Orta Doğu Merkezi’nde konuk öğretim üyesi olarak bulunan Prof. Madavi El-Raşhid, gelişmeyi yolsuzlukla mücadele bağlamında değerlendirmenin zor olduğu belirtiyor:
“Bunu, yolsuzluk karşıtı bir adım olarak görmek çok zor. Bu, Muhammed bin Salman’ın kendisine yönelik desteği konsolide ettiği bir tasfiye hareketi. Karşısında kalan son kuzenini de (Prens Miteb bin Abdullah) ortadan kaldırmak istiyor. Bu kuzeni, son derece modern paramiliter güçleri kontrol ediyor ve veliaht prensine karşı çıkma gücünü elinde tutuyor”.
BBC savunma muhabiri Frank Gardner da, Muhammed bin Salman’ın bu hamleyle gücünü pekiştirirken reform programına devam ettiğini belirtiyor.
Ancak Gardner’a göre tanınmış isimleri görevden alınması muhafazakâr çevreleri rahatsız edecek:
“Dünyaya yolsuzluk karşıtı bir operasyon olarak takdim edilen; prenslerin, bakanların ve milyarder işadamı Prens El Velid bin Talal’in gözaltına alındığı bu adım, ani değişikliklere alışkın olmayan Suudileri şoke etti.
“Veliaht prensinin ülkede önemli bir popülaritesi var. Özellikle genç Suudiler arasında kendisine destek var. Ancak yaşı daha büyük olan, daha muhafazakâr birçok kişi, onun çok kısa sürede fazla ileri gittiğini düşünebilir.
“Bir yandan IŞİD’le mücadeleyi sürdürürken diğer yandan Yemen’le kazanılamaz bir savaşa girişti. Ayrıca Körfez’deki komşusu Katar’a zarar veren bir boykot kampanyasını destekledi.
“Ancak destekçileri, onun Suudi Arabistan’ı modernleştirme çabalarını destekliyor. Eski adamların onlarca yıllık yönetiminden sonra, önümüzdeki 50 yıl boyunca kral olabilecek bir adamın yeni vizyonunu alkışlıyorlar”.
