Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) pazartesi günü yapacağı referandum öncesinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) oylanacak Suriye- Irak tezkeresinin süresinin 1 yıl uzatılmasına ilişkin tezkere görüşmeleri başladı. TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmelere Başbakan Binali Yıldırım, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de katıldı.

Toplantıda ilk sözü, hükümet adına Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli aldı. Canikli, yüz yıl önceki dosyaların yeniden açıldığını söyledi. Canikli, YPG’ye verilen silahların ‘er ya da geç’ Türkiye’ye döneceğini belirterek, “YPG’ye verilen silahlar er ya da geç Türkiye’ye yönelecektir. Bu silahlar Türkiye’ye karşı zaten kullanılıyor. Buna izin vermemek en doğal hakkımız” ifadesini kullandı.

MHP’li Akçay: Tezkere sadece terör örgütlerine karşı değil

Sözü ardından MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay aldı. Akçay’ın tezkerinin terör örgütlerine karşı olmadığını belirterek, “Bu tezkere Türkiye düşmanı bütün güçlere karşı yüksek sesle bir karşı duruş olacaktır. Korsan referandum girişimine karşı kararlı bir ses çıkacaktır. Bu korsan referandum iş işten geçmeden iptal edilmelidir. ” dedi.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Grup Başkanvekilleri Mustafa Elitaş, Naci Bostancı ve Mehmet Muş, 213 milletvekilinin imzasıyla Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağıran yazıyı Cuma akşamı TBMM Başkanı İsmail Kahraman’a sunmuştu.

TBMM’nin üçüncü yasama yılı çalışmalarına 1 Ekim’de toplanması öngörülüyordu. Bir önceki tezkerenin süresi ise 30 Ekim’de doluyordu.

Ancak, tezkerenin süresinin Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) Pazartesi günü yapmayı planladığı bağımsızlık referandumu öncesinde uzatılması amacıyla TBMM Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağrılarak, oylama yapıldı.

Tezkerenin uzatılma gerekçesi, “Türkiye’nin milli güvenliğine yönelik ayrılıkçı hareketler, terör tehdidi ve her türlü güvenlik riskine karşı uluslararası hukuk çerçevesinde gerekli her türlü tedbiri almak, Irak ve Suriye’deki tüm terör örgütlerinden ülkemize bundan sonra da yönelebilecek saldırıları bertaraf etmek ve kitlesel göç gibi diğer muhtemel risklere karşı milli güvenliğimizin idame ettirilmesini sağlamak, Türkiye’nin güney kara sınırlarına mücavir bölgelerde yaşanan ve hiçbir meşruiyeti olmayan tek taraflı bölücü girişimler ve bunlarla ilgili olabilecek gelişmeler istikametinde Türkiye’ nin menfaatlerini etkili bir şekilde korumak ve kollamak, gelişmelerin seyrine göre ileride telafisi güç bir durumla karşılaşmamak için süratli ve dinamik bir politika izlenmesine yardımcı olmak üzere hudut, şümul, miktar ve zamanı hükümetçe takdir ve tayin olunacak şekilde, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin gerektiği takdirde sınır ötesi harekat ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi ve aynı amaçlara matuf olmak üzere yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunması, bu kuvvetlerin hükümetin belirleyeceği esaslara göre kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilebilmesi için her türlü tedbirin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin hükümet tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için” olarak açıklandı.

AKP, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) tezkereye destek verirken, Halkların Demokratik Partisi ise ret oyu verdi.

Genel Kurul oturumunda hükümet adına söz alan Savunma Bakanı Nurettin Canikli, IKBY’nin referandum kararını sert bir dille eleştirdi.

Canikli, “Böyle bir oluşum orta ve uzun vadede hayatta kalma şansı yoktur. Kısa vadede türkiye böyle bir oluşuma müsaade etmeyecektir. Çünkü bu oluşum doğrudan Türkiye Cumhuriyeti devletini ve milletini, güvenliğini ve bütünlüğünü hedef almaktadır” dedi.
Canikli, “Türkiye’nin terör örgütü tarafından yönetilecek böyle bir oluşuma müsaade etmeyeceğini” de sözlerine ekledi.

CHP’den hükümete eleştiri

Oturumda CHP adına söz alan Ardahan Milletvekili Öztürk Yılmaz, hükümetin Irak’ın toprak bütünlüğüne vurgu yaparken, IKBY Başkanı Mesud Barzani ile kurduğu yakın ilişkiyi eleştirdi.

Yılmaz, “Irak’ın toprak bütünlüğü esastır. Siz bunu ciddiye mi alıyorsunuz, imaj mı boyuyorsunuz? Şimdi siz orada tatbikat yapıyorsunuz, Habur’dan TIR’lar vızır vızır geçiyor. Hem Irak’ın toprak bütünlüğünü savunduğunu söylüyorsunuz hem de Barzani’nin Ankara’da ofisi duruyor. Burada net olmak lazım, dış politikada yapmayacağınız hiçbir şeyi söylememeniz lazım” diye konuştu.

Tezkereye destek veren MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, Türkiye’nin kendisinin inisiyatif alması gerektiğini belirtti.Cumartesi günkü oturumda partisi adına konuşan Akçay, “Hiçbir meşru tarafı olmayan bölücü girişimler ülkemiz açısından riskler oluşturmaktadır. Irak’ın işgali sonrasında ülkenin parçalara ayrılma projesinin benzeri Suriye’de sahnelenmektedir” dedi.

HDP ise tezkereye ‘hayır’ oyu vereceğini açıkladı.

HDP Sözcüsü Osman Baydemir, Cuma akşamı düzenlediği basın toplantısında, “savaş ve ırkçı politikalara ‘hayır’ demek için” tezkereye ret oyu vereceklerini söyledi.
Baydemir, Cumartesi günkü oturumda yaptığı konuşmada ise TBMM’nin 1 Ekim’de toplanacak olmasına karşın, tezkereyi ele almak üzere olağanüstü toplanılması kararını eleştirdi.

Baydemir, “AKP-MHP ve şer örgütlerinin yaptığı ittifak bu ülkeyi hiçbir zaman olmadığı kadar büyük badirelerle karşı karşıya getirmiştir. Bu tezkerelerin hiçbir aciliyeti yoktur. Niçin bu tezkere için Meclis toplanıyor. Çünkü, hükümet 3 yıldır, kutuplaştırma, çatışma ile iktidarını uzatma aracı haline getirmiştir” dedi ve bunu, ” 40 milyonluk Kürt halkına düşmanlık tezkeresi” olarak nitelendirdi.